Για το μηχανισμό παραγωγής χιονιού υπό την επίδραση του Αιγαίου (Aegean-effect snow) διαβάζουμε στο βιβλίο ΚΑΙΡΟΣ, Ο ΓΙΟΣ ΤΗΣ ΓΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ, ΤΟΜΟΣ ΙΙ «Η πρόγνωση»: «Όταν οι πολύ ψυχρές αέριες μάζες διασχίζουν το Αιγαίο, τα κατώτερα στρώματά τους εμπλουτίζονται με υγρασία και θερμότητα από τα νερά της θάλασσας και ο αέρας, καθώς γίνεται ελαφρύτερος, ανέρχεται και ψύχεται με αποτέλεσμα τη συμπύκνωση των υδρατμών που απέκτησε, δηλαδή τη δημιουργία νεφών κατά μήκος της πορείας του.

Ανάλογα με τις ειδικότερες συνθήκες και κυρίως το βαθμό αστάθειας της αέριας μάζας (πόσο μεγάλη είναι η διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ θάλασσας και αέρα), δημιουργούνται πάνω από τα νερά στρώματα, στρωματοσωρείτες ή ογκώδεις σωρείτες που ταξιδεύουν με τον άνεμο προς τις ακτές. Όταν υπάρχουν κατάλληλες θερμοκρασίες και επαρκής υγρασία, χιονοπτώσεις παρατηρούνται πάνω από τα νερά και κυρίως στις προσήνεμες περιοχές των νησιών και της ανατολικής ηπειρωτικής Ελλάδας (βλέπε παρακάτω εικόνες).

Οι μετεωρολογικές παράμετροι που επηρεάζουν το φαινόμενο είναι:

• η διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ θάλασσας και αέρα που προαναφέρθηκε
• η ταχύτητα του ανέμου, η διεύθυνση του ανέμου και η διάρκειά του
• η ευστάθεια της ατμόσφαιρας
• η λανθάνουσα θερμότητα
• και η σχετική υγρασία του ανερχόμενου αέρα
• Στις λοιπές φυσικές παραμέτρους περιλαμβάνονται το μήκος της διαδρομής του ανέμου πάνω από τη θάλασσα και τα χαρακτηριστικά των ακτών στις οποίες προσκρούει ο αέρας

Σημειώνεται ότι όταν οι θερμοκρασίες είναι σχετικά υψηλές και παρατηρούνται μόνο βροχές ή όταν οι συνθήκες δεν είναι ευνοϊκές για υετό και παρατηρούνται μόνο σύννεφα, μιλάμε αντίστοιχα για Aegean-effect rain ή  Aegean-effect cloud.

Το ερώτημα που προκύπτει είναι: «Γιατί δεν παρατηρούνται τα παραπάνω φαινόμενα στο Ιόνιο, όταν επικρατεί ΒΔ ρεύμα;». Το πρώτο πράγμα που μπορεί κάποιος να σκεφθεί είναι ότι στο Ιόνιο το ισχυρό ΒΔ ρεύμα παρατηρείται μετά από το πέρασμα ψυχρών μετώπων που κινούνται από τα δυτικά προς τα ανατολικά.  Στις περιπτώσεις αυτές οι αέριες μάζες που μεταφέρονται στην περιοχή είναι ψυχρές και πολύ ξηρές και στην ατμόσφαιρα επικρατούν μεγάλης κλίμακας καθοδικές κινήσεις του αέρα που εμποδίζουν την κατακόρυφη (ανω)μεταφορά.

Πέρα από αυτό, για να λειτουργήσει ο μηχανισμός σχηματισμού νεφών πάνω από τα νερά με τη διαδικασία που αναφέρθηκε στην περίπτωση του Αιγαίου, πρέπει στη χαμηλή τροπόσφαιρα (0-3 χιλιόμετρα) να υπάρχουν καθ’ ύψος μικρές διαφορές κατά κύριο λόγο  στη διεύθυνση και δευτερευόντως στην ταχύτητά του ανέμου. Οι όροι αυτοί κατά κανόνα δεν πληρούνται στο Ιόνιο. Στα παραπάνω πρέπει να προσθέσουμε τις μεγαλύτερες θερμοκρασιακές διαφορές μεταξύ των νερών και του αέρα των χαμηλών στρωμάτων της ατμόσφαιρας που παρατηρούνται συχνά στο Αιγαίο με τις ψυχρές εισβολές από τη Β-ΒΑ Ευρώπη και τη μικρότερης διάρκειας πνοή των ΒΔ ανέμων στο Ιόνιο σε σχέση με τους πιο επίμονους Β-ΒΑ ανέμους του Αιγαίου. Υπάρχει ακόμα και μια άλλη σημαντική διαφορά: ο προσανατολισμός της χώρας μας είναι τέτοιος ώστε στη δυτική Ελλάδα οι ΒΔ άνεμοι να σχηματίζουν μικρή γωνία με την ακτογραμμή, ενώ στην ανατολική ηπειρωτική χώρα και τη βόρεια Κρήτη οι Β-ΒΑ άνεμοι σχηματίζουν σχεδόν ορθή γωνία με την ακτογραμμή. Ακόμα και η έλλειψη απότομων ψηλών βουνών κοντά στις ακτές της δυτικής Ελλάδας  παίζει το ρόλο της.

Η δορυφορική εικόνα μετά το πέρασμα του χιονιά στην ανατολική Ελλάδα το Φεβρουάριο του 2008, ως αποτέλεσμα του φαινομένου “Aegean Lake Effect Snow”

Δευτέρα 18/2/2008 – Δορυφορική εικόνα

Χαρακτηριστικές εικόνες νεφών τύπου lake effect, όπου η κακοκαιρία έρχεται από θάλασσα ή λίμνη

Δείτε το βίντεο που εξηγεί πώς δημιουργείται το φαινόμενο

Δείτε το βίντεο από το αντίστοιχο φαινόμενο στη Ν. Υόρκη

Πηγή (κείμενο – ερμηνεία φαινομένου)

ΚΑΙΡΟΣ, Ο ΓΙΟΣ ΤΗΣ ΓΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ, ΤΟΜΟΣ ΙΙ «Η πρόγνωση»

ziakopoulos.blogspot.com

Διαβάστε επίσης:

Ποιες οι συνθήκες που ευνοούν τη χιονόπτωση στην Αθήνα;