Η ευφυής γεωργία, όπως γνωρίζουμε, αποτελεί μια ολοκληρωμένη προσέγγιση διαχείρισης της αγροτικής δραστηριότητας, η οποία αξιοποιεί τις σύγχρονες τεχνολογίες και την επιστημονική γνώση, με στόχο την ορθή λήψη αποφάσεων με πολλαπλά οφέλη για την αγροτική εκμετάλλευση και το περιβάλλον.

Πιο συγκεκριμένα, η ευφυής γεωργία αποτελεί ένα ολοκληρωμένο παραγωγικό σύστημα, το οποίο αξιοποιεί τα επιτεύγματα και δημιουργήματα της τεχνολογίας, χρησιμοποιεί συγκεκριμένες διαδικασίες στη λήψη αποφάσεων, συνδυάζει όλους τους συντελεστές παραγωγής και αξιοποιεί τη γνώση και τη γεωργική έρευνα, με σκοπό τη βελτιστοποίηση του επιδιωκόμενου αποτελέσματος.

Περισσότερα με λιγότερα

Η βελτιστοποίηση του επιδιωκόμενου αποτελέσματος αποτυπώνεται πολύ εύστοχα στη φράση «περισσότερα με λιγότερα», η οποία αφορά τόσο τους οικονομικούς όσο και τους φυσικούς πόρους μιας αγροτικής εκμετάλλευσης.

Βασικό στόχο ενός Συστήματος Ευφυούς Γεωργίας πρέπει να αποτελεί η ενίσχυση και η βελτιστοποίηση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων και εφαρμογών ακριβείας στις αγροτικές καλλιέργειες όσο μικρού ή μεγάλου μεγέθους και αν είναι αυτές, σε όλα τα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας, ανεξάρτητα από τα χαρακτηριστικά τους (εφαρμοζόμενη καλλιέργεια, προδιαγραφές προϊόντος, παραγωγική κατεύθυνση, χρησιμοποιούμενες εισροές, πειραματικές δοκιμές κ.ο.κ.) και να αποτελεί εργαλείο στα χέρια όλων των ενδιαφερόμενων μερών (παραγωγοί, γεωργικοί σύμβουλοι, ερευνητές).

Η γεωργία, γενικότερα, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ένα «σύστημα», το οποίο καλείται να αναπτυχθεί σε ένα «περιβάλλον» γεμάτο με περιορισμούς (ποσοτικούς και ποιοτικούς), στο οποίο δεν υφίστανται επί τοις ουσίας οι ιδανικές συνθήκες. Οι λεγόμενοι συντελεστές παραγωγής, όπως είναι το έδαφος (έκταση, γονιμότητα κ.ά.), η εργασία (ανθρώπινη και μηχανική) και το κεφάλαιο (εγκαταστάσεις, εισροές κ.λπ.) έχουν ένα πεπερασμένο όριο και δεν διατίθενται σε αφθονία. Επιπλέον, υφίστανται μια σειρά από άλλους παράγοντες, οι οποίοι επηρεάζουν περιοριστικά την επίτευξη του βέλτιστου αποτελέσματος, όπως οι μετεωρολογικές συνθήκες και η κλιματική αλλαγή, η ανάπτυξη των εχθρών και των ασθενειών, η ανθεκτικότητα των φυτών κ.ο.κ.

Πολυδιάστατη συλλογή δεδομένων

Η ανάδειξη του βέλτιστου «σεναρίου» αξιοποίησης των διαθέσιμων συντελεστών παραγωγής, σε συνδυασμό με την ορθή επιλογή των απαιτούμενων καλλιεργητικών πρακτικών την κατάλληλη χρονική στιγμή και με τον κατάλληλο τρόπο, προσδίδουν την έννοια της ευφυΐας σε ένα ολοκληρωμένο σύστημα λήψης αποφάσεων, το οποίο επιτυγχάνει τον μετριασμό των παραπάνω περιορισμών (ποσοτικών και ποιοτικών).

Για την επίτευξη του παραπάνω στόχου, ένα τέτοιο σύστημα πρέπει να χαρακτηρίζεται από την ικανότητα της πολυδιάστατης συλλογής δεδομένων από διάφορες πηγές με διάφορα μέσα, από τη δυνατότητα της αλληλεπίδρασης όλων των εμπλεκόμενων μερών (παραγωγοί, γεωργικοί σύμβουλοι, εργαστήρια, ερευνητές) και από τη δυνατότητα αξιολόγησης και συνεχούς βελτίωσης των εφαρμοζόμενων διαδικασιών, με απώτερο στόχο τη μεταφορά της γνώσης και της καινοτομίας στην παραγωγική διαδικασία.

Η ευφυΐα του συστήματος επιστεγάζεται από την ικανότητα να αξιοποιήσει όλη την απαιτούμενη πληροφορία και να δημιουργήσει την απαιτούμενη γνώση, που θα οδηγήσει στην ορθή λήψη αποφάσεων, με την αξιοποίηση διάφορων μηχανισμών και λειτουργιών, όπως είναι το Αποθετήριο Γνώσης, τα μοντέλα επεξεργασίας δεδομένων κ.ο.κ. Επιπρόσθετα, οι διαδικασίες και οι λειτουργίες του Συστήματος Ευφυούς Γεωργίας συνεισφέρουν στη διάχυση της παραγόμενης γνώσης σε όλα τα εμπλεκόμενα μέρη.

Η ευφυΐα ενός τέτοιου συστήματος, συνοπτικά, χαρακτηρίζεται από τις εξής δυνατότητες:

• την πολυδιάστατη συλλογή δεδομένων και τη δυνατότητα συσχέτισης αυτών
• τη δημιουργία γνώσης
• την ανάδειξη του βέλτιστου, κάθε φορά, σεναρίου
• την αλληλεπίδραση όλων των εμπλεκόμενων μερών (παραγωγοί, γεωργικοί σύμβουλοι, εργαστήρια, ερευνητές),
• την αξιολόγηση και συνεχή βελτίωση των εφαρμοζόμενων διαδικασιών

Ωστόσο, η ευφυΐα ενός Συστήματος Ευφυούς Γεωργίας δεν αποδίδεται μόνο στα παραπάνω χαρακτηριστικά, αλλά βασίζεται κυρίως στην αντικειμενικότητα και την αμεροληψία, που πρέπει να τη χαρακτηρίζουν, κατά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Η ανάδειξη του βέλτιστου σεναρίου προϋποθέτει την αντικειμενική και αμερόληπτη αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων μέσων (τεχνολογικών, εισροών κ.λπ.) και πρακτικών για την επίτευξη του βέλτιστου αποτελέσματος για λογαριασμό του παραγωγού. Δεν νοείται ευφυής μηχανισμός λήψης αποφάσεων η προώθηση συγκεκριμένων προϊόντων με απώτερο στόχο την εμπορία αυτών, διότι έτσι υπονομεύεται ο αντικειμενικός στόχος του Συστήματος και η υποκειμενικότητα αυτή περιορίζει αρκετά την «ευφυΐα» ενός τέτοιου μηχανισμού.

Πως λειτουργεί;

Τα επόμενα χρόνια, η ευφυής γεωργία θα μπορούσε να ωφελήσει 80-150 εκατομμύρια αγρότες να παράγουν με ακρίβεια και μειωμένο κόστος.

Τα αποτελέσματα αυτά εξαρτώνται από το γεγονός ότι οι αγρότες θα έχουν πρόσβαση σε δεδομένα τηλεπισκόπησης, όπως οι δορυφορικές εικόνες και οι μετεωρολογικοί σταθμοί στο χωράφι, με την επιφύλαξη πως οι εταιρείες θα προστατεύουν τα προσωπικά δεδομένα κάθε αγρότη.

Ήδη κάποιες τεχνολογίες είναι αρκετά διαδεδομένες: αυτόματοι ελκυστήρες, τηλεκατευθυνόμενα ελικόπτερα για ψεκασμό και drones που αξιοποιούνται για τη επιθεώρηση χωραφιών και ζώων. Ένας τύπος ρομπότ που είναι στα πρώτα στάδια της εμπορικής εκμετάλλευσης μπορεί να ξεχορταριάσει, μειώνοντας την ανάγκη για ζιζανιοκτόνα.

Ρομπότ, όμως, που θα μαζεύουν φρούτα απέχουν πολύ από το να βγουν στο εμπόριο. Φρούτα και λαχανικά δεν αναπτύσσονται με ομοιόμορφα μεγέθη, ούτε ωριμάζουν με τον ίδιο ρυθμό. Επιπλέον, είναι δύσκολο να κατασκευαστεί ένας βραχίονας ρομπότ με αρκετή επιδεξιότητα και ελαστικότητα ώστε να μην πληγώνει τα φρούτα.

Οι εταιρείες προσπαθούν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα της συλλογής καρπών με διαφορετικούς τρόπους, από μια μηχανή συλλογής φράουλας με 16 βραχίονες έως ρομποτικά συστήματα σε κινητές πλατφόρμες. Στην παρούσα φάση, όμως, δεν είναι ούτε αρκετά γρήγορα, ούτε αρκετά φθηνά ώστε να αντικαταστήσουν τους εργάτες.

Οι συνεχώς αυξανόμενες επενδύσεις που εισρέουν σε μια ποικιλία τεχνολογιών είναι βέβαιο ότι θα αλλάξουν τον τρόπο με τον οποίο αναπτύσσεται η παραγωγική δραστηριότητα.

Σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα αναδεικνύεται σε πρωταγωνίστρια στο πεδίο της ευφυούς γεωργίας στην Ευρώπη, καθώς η χώρα αναπτύσσει την πρώτη εθνική υποδομή ευφυούς γεωργίας επί ευρωπαϊκού εδάφους.

Έτσι λοιπόν η μέρα που ο Έλληνας αγρότης θα λαμβάνει με μήνυμα στο κινητό του τηλέφωνο στοιχεία για τις συνθήκες που επικρατούν στο χωράφι του, όπως οι εδαφικές και οι μετεωρολογικές συνθήκες, δεν αργεί. Η στιγμή που οι άνθρωποι της υπαίθρου θα έχουν στον ηλεκτρονικό τους υπολογιστή και στις φορητές συσκευές επικοινωνίας τους, όπου και αν κατοικούν στην Ελλάδα, πληροφορίες για το αν η καλλιέργειά τους χρειάζεται πότισμα, λίπασμα, ή τη λήψη κάποιου είδους προληπτικού μέτρου για την αντιμετώπιση ασθενειών (ψεκασμός, εφαρμογή κατάλληλου σκευάσματος, κ.ά.) και σε τι ποσότητα μάλιστα, δεν είναι σενάριο που έρχεται από το πολύ μακρινό μέλλον. Ήδη έχει αρχίσει με δειλά βήματα να εφαρμόζεται και στην Ελλάδα, αφού υπάρχουν και εταιρίες που διαχειρίζονται σχετικά έργα.

Οι σταθμοί θα έχουν δυνατότητα ασύρματης επικοινωνίας μεταξύ τους και με την πλατφόρμα, ενώ θα είναι εφοδιασμένοι με αισθητήρες μέτρησης εδαφικών και μετεωρολογικών παραμέτρων, σε συνεργασία με τους υφιστάμενους μετεωρολογικούς σταθμούς της ΕΜΥ. Η αποστολή των δεδομένων που θα συλλέγονται από τους αισθητήρες θα στέλνονται στην πλατφόρμα μέσω του δικτύου κινητής τηλεφωνίας.

Μερικές από τις δυνατότητες που θα έχουν είναι η συλλογή δεδομένων για την καλλιέργεια, το έδαφος, την ατμόσφαιρα, το νερό και την αγροτική εκμετάλλευση από κάθε χωράφι ξεχωριστά. Στη συνέχεια τα δεδομένα θα αξιοποιούνται μέσω της πλατφόρμας ώστε να παράγονται εξειδικευμένες συμβουλές για το χωράφι από όπου και θα προέρχονται τα δεδομένα.

Οι σταθμοί θα είναι φορητοί, με ενεργειακή αυτονομία, ενώ θα έχουν και αυξημένη ανθεκτικότητα σε ακραία καιρικά φαινόμενα και παράλληλα θα μπορούν να επεκτείνουν τη λειτουργικότητά τους σε τομείς όπως η κτηνοτροφία κ.λπ.

Τα δεδομένα

Τα δεδομένα που θα συλλέγονται από τους επίγειους σταθμούς θα «φιλοξενούνται» στο υπολογιστικό νέφος (cloud), το οποίο παράλληλα θα εξυπηρετεί τις προηγμένες διαδικασίες συλλογής, επεξεργασίας, ανάλυσης και σύνδεσης δεδομένων μέσω της εξειδικευμένης πλατφόρμας.

Στο δίκτυο αυτό θα αξιοποιηθούν και οι κόμβοι του εγκυρότερου και πιο ολοκληρωμένου δικτύου μέτρησης μετεωρολογικών παραμέτρων, αυτού της ΕΜΥ. Εν συνεχεία, οι πληροφορίες θα ταξινομούνται σε ειδικά διαμορφωμένη «αποθήκη» δεδομένων σε υποδομές του υπολογιστικού νέφους.

Τέλος, τα δεδομένα, με την κατάλληλη επεξεργασία, θα τροφοδοτούν προηγμένα συστήματα υποστήριξης της λήψης αποφάσεων με βάση τις ανάγκες κάθε παραγωγού και κάθε καλλιέργειας. Οι συμβουλευτικές μέθοδοι που σχετίζονται με την άρδευση, τη λίπανση και τη φυτοπροστασία θα προκύπτουν μέσα από έξυπνους αλγόριθμους.

Πηγές

© Θανάσης Παπαγεωργίου, γεωπόνος (ypaithros.gr) Via euroactiv.gr

© Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης

© naftemporiki.gr