Για μεγάλο χρονικό διάστημα, η κύρια οδός μετάδοσης κορωνοϊού γινόταν μέσω σταγονιδίων, τα οποία προκαλούνται από φτέρνισμα και βήχα. Δεδομένου ότι αυτά τα σταγονίδια είναι σχετικά μεγάλα και βαριά, πέφτουν γρήγορα στο έδαφος και μπορούν να καλύψουν μόνο πολύ μικρές αποστάσεις στον αέρα. Η σύσταση για τη διατήρηση ελάχιστης απόστασης 1,5 έως 2 m (Social Distancing) βασίζεται σε αυτήν την υπόθεση.

Πρόσφατα, ωστόσο, καταγράφηκαν κρούσματα Covid-19, τα οποία φαίνεται να οφείλονται στην ταυτόχρονη παρουσία πολλών ανθρώπων σε έναν χώρο, για παράδειγμα κατά τη διάρκεια της πρόβας μιας χορωδίας ή σε σφαγεία. Σε αυτές τις περιπτώσεις η μετάδοση πραγματοποιείται μέσω μικρότερων σταγονιδίων σε αερολύματα (διάμετρος μικρότερη από 5 μm). Ερευνητές από τη Φλόριντα απέδειξαν πρόσφατα για πρώτη φορά ότι αυτά τα μικροσκοπικά σωματίδια αερολύματος μπορούν να περιέχουν ενεργούς κοροναϊούς SARS-2. Οι ιοί έφτασαν τα 5 m στα μικρά σταγονίδια υγρού.

Αλλά τι επηρεάζει την εξάπλωσή τους; Μια ινδο-γερμανική ερευνητική ομάδα εξετάζει τώρα πιο προσεκτικά, εστιάζοντας σε μια πτυχή στην οποία μέχρι τώρα είχε δοθεί ελάχιστη προσοχή: την υγρασία σε εσωτερικούς χώρους. Φυσικοί στο Ινστιτούτο Τροποσφαιρικής Έρευνας του Leibniz (TROPOS) στη Λειψία και το Εθνικό Εργαστήριο Φυσικής CSIR στο Νέο Δελχί διερευνούν τις φυσικές ιδιότητες των σωματιδίων αερολύματος επί πολλά χρόνια, προκειμένου να εκτιμήσουν καλύτερα τις επιπτώσεις στην ποιότητα του αέρα ή στο σχηματισμό νέφους. Από καιρό είναι γνωστό στην έρευνα αερολύματος ότι η υγρασία του αέρα παίζει σημαντικό ρόλο: όσο περισσότερο υγρός είναι ο αέρας, τόσο περισσότερο νερό προσκολλάται στα σωματίδια και τόσο πιο γρήγορα μπορούν να αναπτυχθούν.

Οι ερευνητές αξιολόγησαν συνολικά δέκα διεθνείς μελέτες που εξέτασαν την επίδραση της υγρασίας στην εξάπλωση και τη μόλυνση με ιούς της γρίπης και των κοροναϊών SARS-CoV-1, MERS-CoV και SARS-CoV-2  το χρονικό διάστημα μεταξύ 2007 – 2020.  Διαπίστωσαν ότι η υγρασία του αέρα επηρεάζει την εξάπλωση των ιών σε εσωτερικούς χώρους με τρεις τρόπους: τη συμπεριφορά των παθογόνων στα σταγονίδια, την επιβίωση του ιού στις επιφάνειες και τη μετάδοση μέσω του αέρα. Οι ερευνητές παρουσιάζουν τα δεδομένα τους στο περιοδικό “Aerosol Air Quality Research”

Σταγόνες

Η χαμηλή υγρασία επιτρέπει στις σταγόνες με ιούς να στεγνώνουν γρηγορότερα, αλλά η βιωσιμότητα των ιών φαίνεται να παραμένει υψηλή. Η ερευνητική ομάδα καταλήγει στο συμπέρασμα ότι άλλες διαδικασίες είναι πιο σημαντικές για τη μόλυνση: “Εάν η σχετική υγρασία του αέρα του δωματίου είναι κάτω από 40 τοις εκατό, τα σωματίδια που εκπέμπονται από τον μολυσμένο αέρα απορροφούν λιγότερο νερό, παραμένουν ελαφρύτερα, συνεχίζουν να διαχέονται μέσω του δωματίου και είναι πιο πιθανό να εισπνευστούν από υγιείς ανθρώπους” , συνοψίζει η ερευνητική ομάδα. Με υψηλότερη υγρασία, τα σταγονίδια μεγαλώνουν γρηγορότερα, πέφτουν στο έδαφος νωρίτερα και είναι λιγότερο πιθανό να εισπνευστούν από υγιείς ανθρώπους. “Επιπλέον, όταν ο αέρας είναι ξηρός, οι ρινικές βλεννογόνες μεμβράνες γίνονται πιο ξηρές και πιο διαπερατές από ιούς.”

Εκτός από τα συνήθη μέτρα όπως η απόσταση και η χρήση μάσκας, οι ερευνητές προτείνουν επίσης τον έλεγχο του αέρα στο δωμάτιο. Μια σχετική υγρασία 40 έως 60 τοις εκατό μπορεί να μειώσει την εξάπλωση των ιών και την απορρόφηση μέσω του ρινικού βλεννογόνου. Για να περιοριστεί η πανδημία Covid-19, είναι σημαντικό να δημιουργηθούν και να εφαρμοστούν πρότυπα για την υγρασία σε εσωτερικούς χώρους με πολλούς ανθρώπους, όπως νοσοκομεία, γραφεία ανοιχτού τύπου ή τοπικές δημόσιες συγκοινωνίες, αναφέρει η ερευνητική ομάδα.

Πηγές: Aerosol Air Quality Research, iatronet.gr