Οι κήποι στις ταράτσες και το πράσινο μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση ορισμένων από την έντονη ζέστη στις πόλεις, σύμφωνα με έρευνα από επιστήμονες του κλίματος στο Ινστιτούτο Goddard για Διαστημικές Σπουδές (GISS) της NASA στη Νέα Υόρκη. Για αρκετές δεκαετίες, οι ερευνητές έχουν προωθήσει την αντικατάσταση της μαύρης πίσσας και άλλων σκουρόχρωμων υλικών στέγης με φωτεινές επιφάνειες που αντανακλούν τον ήλιο ή «πράσινες στέγες» γεμάτες φυτικό κάλυμμα. Τώρα έχουν χρησιμοποιήσει ελεύθερα διαθέσιμα δορυφορικά δεδομένα για να μετρήσουν πόσο αποτελεσματικές είναι αυτές οι αλλαγές.

Η θερμότητα συχνά εντείνεται ή ενισχύεται στις πόλεις, ένα φαινόμενο γνωστό ως φαινόμενο της αστικής θερμικής νησίδας. Η άσφαλτος, το σκυρόδεμα και παρόμοια υλικά απορροφούν και διατηρούν σημαντικά περισσότερη θερμότητα από τη βλάστηση, επομένως οι θερμοκρασίες στις αστικές περιοχές είναι συχνά 4 βαθμούς Κελσίου υψηλότερες από τα γύρω προάστια ή τις αγροτικές περιοχές. Σε γειτονιές με λιγότερα δέντρα και χώρους πρασίνου, αυτή η ζέστη συχνά επηρεάζει δυσανάλογα τους ηλικιωμένους και τις κοινότητες χαμηλού εισοδήματος.

Οι πράσινες στέγες έχουν σχεδιαστεί για να αξιοποιούν την ψυκτική δύναμη των φυτών για να μειώσουν τη θερμοκρασία στους χώρους της πόλης. Το πράσινο μπορεί να είναι εκτεταμένο (ρηχό έδαφος, φυτά χαμηλής συντήρησης) ή εντατικό (βαθύτερο έδαφος, με διαφορετικά φυτά και δέντρα).

Η ομάδα GISS μελέτησε τρεις τοποθεσίες στο Σικάγο για να δει πώς οι πράσινες στέγες επηρέασαν τις επιφανειακές θερμοκρασίες γύρω από αυτά τα κτίρια και εάν υπήρχε διαφορά μεταξύ αυτών των τοποθεσιών και άλλων κοντινών περιοχών χωρίς πράσινες στέγες. Δύο από τις τρεις πράσινες στέγες στη μελέτη μείωσαν τις θερμοκρασίες, αλλά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η αποτελεσματικότητα, μεταξύ άλλων παραγόντων, μπορεί να εξαρτάται από την τοποθεσία που βρίσκεται το κτήριο και την ποικιλία των φυτών που θα μπουν στη στέγη. Τα αποτελέσματα δημοσιεύτηκαν πρόσφατα στο περιοδικό Sustainable Cities and Society.

Μελετώντας τις πράσινες στέγες σε αστικές ζούγκλες

«Καθώς οι πόλεις μεγαλώνουν και αναπτύσσονται, πρέπει να λαμβάνουν σωστές αποφάσεις για τις υποδομές τους, γιατί αυτές οι αποφάσεις διαρκούν συχνά για 30 ή 50 χρόνια ή περισσότερο», δήλωσε ο Christian Braneon, κλιματικός επιστήμονας και πολιτικός μηχανικός στο Πανεπιστήμιο Columbia και στο GISS. «Στο πλαίσιο των συχνότερων κυμάτων καύσωνα και της πιο ακραίας ζέστης, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε πώς αυτές οι παρεμβάσεις αστικού σχεδιασμού μπορούν να είναι αποτελεσματικές».

Η Braneon και η ομάδα GISS συνεργάστηκαν με τα τμήματα Δημόσιας Υγείας, Προγραμματισμού και Ανάπτυξης του Σικάγο για να μελετήσουν τρεις τοποθεσίες που είχαν εγκαταστήσει πράσινες στέγες στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Αυτές είναι: το Millennium Park, ένα Δημαρχείο και ένα εμπορικό κέντρο Walmart. Χρησιμοποιώντας εικόνες που καταγράφηκαν από τον δορυφόρο Landsat 5 μεταξύ 1990 και 2011, οι ερευνητές συνέκριναν τις διαφορές στις επιφανειακές θερμοκρασίες πριν και μετά την εγκατάσταση πρασινάδας στις στέγες, λαμβάνοντας υπόψη και ην χλωρίδα των περιοχών.

Τα αποτελέσματα από τις τρεις τοποθεσίες ήταν μικτά. Το Millennium Park, το οποίο περιβάλλεται από φυτών και βρίσκεται κοντά στη λίμνη Μίσιγκαν, παρουσίασε σημαντικά χαμηλότερες μέσες θερμοκρασίες μετά την εγκατάσταση της πράσινης στέγης του το 2004. Ήταν η μόνη τοποθεσία όπου η οροφή μείωσε πλήρως την υπερθέρμανση του κλίματος κατά την περίοδο μελέτης.

Το Δημαρχείο, είχε εγκαταστήσει μια πράσινη στέγη το 2002. Οι θερμοκρασίες του μετά την εγκατάσταση της πράσινης στέγης ήταν χαμηλότερες από εκείνες στο σημείο ελέγχου, αλλά αυξάνονταν προς το τέλος της περιόδου μελέτης.

Το Walmart είπε μια διαφορετική ιστορία. Ενώ οι πράσινες στέγες στο Millennium Park και στο Δημαρχείο προστέθηκαν σε υπάρχοντα κτίρια, το σούπερ μάρκετ χτίστηκε πρόσφατα κατά την περίοδο μελέτης. Παρόλο που το Walmart εγκατέστησε μια εκτεταμένη πράσινη στέγη, η μετατροπή της γης από κενή, χορταριασμένη έκταση σε ένα μεγάλο κατάστημα σήμαινε ότι ο δείκτης βλάστησης για όλη την περιοχή μειώθηκε.

Τα οφέλη των πράσινων στεγών εξαρτώνται από διάφορους παράγοντες — από τη γεωγραφική περιοχή και την ποικιλομορφία των φυτών έως τη δομή της στέγης και την αποτελεσματικότητα ψύξης του ίδιου του κτιρίου, είπαν οι επιστήμονες.

Απαιτούνται μελέτες με μεγαλύτερα μεγέθη δειγμάτων για να ξεχωρίσουν αυτές οι λεπτομέρειες, αλλά αυτή η μελέτη αντιπροσωπεύει μια πολλά υποσχόμενη αρχή. Με τις επιπτώσεις των αστικών θερμικών νησίδων που αναμένεται να ενταθούν καθώς το κλίμα της Γης θερμαίνεται, θα γίνει πιο σημαντικό να κατανοήσουμε αυτές τις μεταβλητές.

Επιμέλεια:

© Dimitris Pantioras – Weather Forecaster

για το Hellenic Weather

Με στοιχεία από το © NASA/Goddard Space Flight Center