Αν και οι περισσότερες βροχές στη Γη πέφτουν στις θάλασσες και τους ωκεανούς, οι κεραυνοί εκεί είναι πιο σπάνιοι από το αναμενόμενο – και για δεκαετίες, οι επιστήμονες δεν ήταν σίγουροι γιατί. Μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε την Τρίτη στο Nature Communications υποδηλώνει ότι ο ψεκασμός των νεφών με θαλασσινό αλάτι (Salty Sea Spray) θα μπορούσε να μειώσει τους κεραυνούς.
Τα παχιά σύννεφα που σχηματίζονται κατά τη διάρκεια καταιγίδων μπορούν να ηλεκτριστούν όταν εξαιτίας των ανοδικών ρευμάτων ψηλώνουν αρκετά . Καθώς τα παγωμένα σωματίδια στο εσωτερικό του νέφους συγκρούονται μεταξύ τους, μεταφέρουν ηλεκτρικά φορτία: τα μεγαλύτερα σωματίδια πάγου τείνουν να φορτίζονται αρνητικά, ενώ οι μικρότεροι κρύσταλλοι πάγου θετικά.
Οι θετικά φορτισμένοι κρύσταλλοι πάγου είναι τόσο ελαφροί που τα ανοδικά ρεύματα αέρα τους φέρνουν στην κορυφή του νέφους, ενώ τα βαρύτερα σωματίδια τείνουν να βυθίζονται. Καθώς περνάει η ώρα, αυτός ο διαχωρισμός δημιουργεί ένα ηλεκτρικό πεδίο ανάμεσα στα θετικά φορτισμένα σωματίδια στο πάνω μέρος και στα αρνητικά φορτισμένα σωματίδια στο κάτω μέρος του νέφους. Όταν η διαφορά φόρτισης μεγαλώσει αρκετά, δημιουργείται ο κεραυνός.
Ωστόσο, όταν υπάρχουν πολλά σωματίδια θαλασσινού αλατιού (όπως για παράδειγμα πάνω από τις θάλασσες), τα μικροσκοπικά σταγονίδια αναπτύσσονται πολύ πιο γρήγορα, γίνονται αρκετά βαριά ώστε να πέφτουν ως βροχή προτού πάρουν μεγάλο ύψος, με αποτέλεσμα να μην προλαβαίνει να φορτιστεί αρκετά το νέφος και να δημιουργήσει κεραυνό. Αν και αυτός ο μηχανισμός για τη μείωση των κεραυνών έχει προταθεί στο παρελθόν, δεν είχαν βρεθεί ακόμη στοιχεία για αυτόν σε παγκόσμιες καιρικές παρατηρήσεις. Για να γίνει αυτό, μια ομάδα ερευνητών από την Κίνα, το Ισραήλ και τις ΗΠΑ χρησιμοποίησε παγκόσμιες μετρήσεις των νεφών, των κεραυνών και της αναμενόμενης κατανομής σωματιδίων όπως ρύπων, σκόνης και αλατιού στην ατμόσφαιρα για να παρακολουθήσουν πώς συστήματα νεφών με διαφορετικούς συνδυασμούς αυτών των σωματιδίων εξελίχθηκαν με την πάροδο του χρόνου — ώστε να τεκμηριώσει πότε και αν σημειώθηκαν βροχοπτώσεις και κεραυνοί. Διαπίστωσαν ότι οι περιοχές με ψεκασμό αλατιού βλέπουν έως και 90 τοις εκατό λιγότερους κεραυνούς.
«Καταφέραμε να διαχωρίσουμε τις επιπτώσεις των μικρών σωματιδίων και των μεγάλων σωματιδίων [του θαλάσσιου ψεκασμού]», λέει ο ατμοσφαιρικός επιστήμονας και συν-συγγραφέας της μελέτης Daniel Rosenfeld από το Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ. Αυτές οι επιπτώσεις συχνά αγνοούνται όταν οι κλιματικοί επιστήμονες προσπαθούν να προβλέψουν πότε και πού θα πέσει η βροχή, προσθέτει. «Αν δεν το λάβετε υπόψη στα μοντέλα πρόβλεψης καιρού – και ακόμη περισσότερο στα μοντέλα πρόβλεψης του κλίματος – δεν έχετε τη σωστή εικόνα, δεν έχετε τη σωστή βροχόπτωση», λέει ο Rosenfeld.
Αλλά τα λεπτά σωματίδια, που ονομάζονται αερολύματα, δεν είναι ο μόνος παράγοντας που παίζει ρόλο στο πολύπλοκο εσωτερικό των νεφών. Άλλες παράμετροι στην ατμόσφαιρα όπως οι τοπικές καιρικές συνθήκες, ο άνεμος και η θερμοκρασία, μπορεί επίσης να παίζουν ρόλο στο πόσες αστραπές εμφανίζονται.
Επιμέλεια © Hellenic Weather
Πηγές: Nature Communications, Scientific American