Πως λειτουργεί το τζάκι

Το τζάκι λειτουργεί με μία σχετικά απλή λογική. Αποτελείται από την εστία που βάζουμε τα ξύλα και ένα μπουρί που είναι ο αγωγός για να φεύγει η κάπνα και ο ζεστός αέρας από το κάψιμο των ξύλων και που τερματίζει επάνω στην καμινάδα.

Όταν το ανάβουμε, ο ζεστός αέρας κατευθύνεται προς τα πάνω -προς την καμινάδα- από το μπουρί (ο ζεστός αέρας είναι πιο ελαφρύς από τον κρύο).

Τα ξύλα για να καούν, χρειάζονται “φρέσκο αέρα” τον οποίον παίρνουνε μέσα από το χώρο μας που εισέρχεται στην εστία.

Το “τράβηγμα” του ζεστού αέρα προς τα πάνω ενισχύεται εξαιτίας και των ανεπαίσθητων ανέμων στην καμινάδα. Φανταστείτε το αεράκι που στροβιλίζει στην ταράτσα μας, αναγκάζει τον αέρα να εξέλθει από την καμινάδα, “ρουφώντας τον” από το μπουρί -άρα και την εστία- που δεν είναι άλλος από το ζεστό αέρα των ξύλων που καίνε.

Πιο απλά, αν υποθέσουμε ότι το μπουρί είναι ένα καλαμάκι, το στροβίλισμα του αέρα στην ταράτσα και στην καμινάδα μας, φανταστείτε ότι δημιουργεί ένα φαινόμενο, όπως αυτό που συμβαίνει όταν ρουφάμε το καλαμάκι. Έτσι αποτραβιέται ο αέρας προς τα πάνω και έξω, σε συνδυασμό με το ότι είναι πιο ζεστός κι έτσι ενισχύεται αυτή του η έξοδος προς τα πάνω και έξω.

Έτσι λοιπόν λειτουργεί το τζάκι.

Γιατί καπνίζει το τζάκι; 

Αν για κάποιον λόγο η ροή αυτή του αέρα δεν είναι σχετικά “δυνατή”, τότε μπορεί το τζάκι να καπνίσει μέσα στο σπίτι. Τι συμβαίνει δηλαδή; Η κάπνα και ο ζεστός αέρας από το κάψιμο των ξύλων δεν οδηγείται ολοκληρωτικά προς τα πάνω και έξω, αλλά μέσα στο χώρο μας.

Τώρα, ας δούμε πιο συγκεκριμένα γιατί το τζάκι καπνίζει:

• μπορεί η καμινάδα να βούλωσε πχ από κάποια φωλιά πουλιών, και να μην “τραβάει” καλά
• μπορεί να μπούκωσε το μπουρί και η καμινάδα από την κάπνα, απλά καθαρίστε τα
• δοκιμάστε να δώσετε ύψος στην καμινάδα σας: μπορεί να υπάρχουν εμπόδια και να μην μπορεί να δημιουργηθεί σχετικά έντονο “ρεύμα αέρα” ώστε να “τραβάει” καλύτερα
• δείτε αν λειτουργεί καλά το καπάκι(αν έχετε) που ανοίγει – κλείνει τη διέξοδο προς την καμινάδα. Με την πάροδο του χρόνου, υπάρχει περίπτωση να μην ανοίγει επαρκώς, ελέγξτε το
• αν αντί για καμινάδα έχετε καπελάκι, δοκιμάστε να το αντικαταστήσετε με κάποιο καλύτερο μιας και υπάρχει περίπτωση να εμποδίζει τη ροή του ζεστού αέρα αν αυτή είναι μεγάλη κι έτσι να “μπουκώνει το τζάκι”
• μπορεί να υπάρχουν ρεύματα αέρα μέσα στο χώρο σας. Δοκιμάστε να έχετε κλειστά παράθυρα και κλειστές διάφορες συσκευές που προκαλούν τέτοια ρεύματα, όπως πχ κλιματιστικό, απορροφητήρας (sos εδώ, είναι η πιο κλασσική αιτία ο απορροφητήρας!), κλπ
• αν καπνίζει το τζάκι ενώ φυσάει πολύ, τότε θα πρέπει να αλλάξετε καμινάδα ή αν δεν έχετε καμινάδα, τότε αντικαταστήστε το καπελάκι με κάποιο άλλο καλύτερο
• αν κάπνιζε από πάντα, μπορεί η εστία να έχει δυσανάλογα μεγάλο μέγεθος σε σχέση με τη δυνατότητα απορρόφησης από το μπουρί και την καμινάδα, απλά δοκιμάστε να μειώσετε τον αριθμό των κούτσουρων που καίνε
• Γενικά να ξέρετε πως πολύ σημαντικός παράγοντας που μπορεί να κάνει και ένα καλό τζάκι να καπνίσει, είναι τα ρεύματα αέρος μέσα στο σπίτι από ανοιχτές μπαλκονόπορτες (sos κι εδώ!), κλπ.
• Τελευταία και σημαντικότερη αιτία που καπνίζει το τζάκι είναι ο προσανατολισμός του αέρα ο οποίος φυσάει εκείνη την ημέρα.  Τα περισσότερα τζάκια καπνίζουν στους Νοτιάδες δηλαδή δεν τραβάνε καλά ενώ σε αντίθετη περίπτωση με τους Βοριάδες που όλα τα παραδοσιακά τζάκια δουλεύουνε καλύτερα.  Και αυτήν την περίπτωση υπάρχει τρόπος για καλύτερη βελτίωση και μην καπνίζει καθόλου το τζάκι. Πιο συγκεκριμένα τοποθετούνται συστολές καμινάδας και περιστρεφόμενα ανοξείδωτα καπέλα με κατάλληλα ρουλεμάν για τη κατάλληλη αναρρόφηση του καπνού του τζακιού.

Μπορεί να μην τα καταλαβαίνουμε όμως υπάρχουν και παίζουν πολλές φορές σημαντικό ρόλο στο να κάνουν να καπνίζει το τζάκι, ακόμα κι αν η κατασκευή του είναι πολύ καλή.